«Δεν έχει σημασία πλέον, πώς ορκίζεται ο Πρωθυπουργός μιας χώρας»

                                                Συνέντευξη στην ιστοσελίδα «Ανδρίων Χρόνοι»

 Της Μανιώς Μάνεση

Πιστεύει ότι το κήρυγμα της Εκκλησίας και η ποιμαντική της πρέπει να προσαρμόζονται στις ανάγκες της κάθε εποχής. Θεωρεί ότι ο διαχωρισμός κράτους – Εκκλησίας δεν θα ωφελήσει κανέναν. Είναι υπέρμαχος της συνεργασίας με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Τονίζει ότι «δεν έχει σημασία, πλέον, πώς ορκίζεται ο Πρωθυπουργός μιας χώρας». Ο Μητροπολίτης Σύρου, Δωρόθεος Β’, είναι γνωστός για τη σύγχρονη προσέγγιση πολλών θεμάτων και τον ήρεμο λόγο του.

Γεννημένος στη Μύκονο, αριστούχος της Θεολογικής Σχολής Αθηνών και πτυχιούχος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης, της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο κατά κόσμον Σταύρος Πολυκανδριώτης, ξεκίνησε ως μοναχός το 1977 για να προχωρήσει με ταχύτατους ρυθμούς και να εκλεγεί Μητροπολίτης Σύρου, το Δεκέμβριο του 2001. Εύστροφος, με ανοιχτή και ενδιαφέρουσα προσωπικότητα είναι αγαπητός στους πιστούς. Το ποιμαντικό, κηρυκτικό και συγγραφικό έργο του σε μια δύσκολη εποχή, είναι πλουσιότατο.  

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην ιστοσελίδα "Ανδρίων Χρόνοι", εστιάσαμε κυρίως σε θέματα που αφορούν στην 'Ανδρο. Η μέχρι τώρα πορεία του επέβαλε όμως και γενικότερες ερωτήσεις...  

            Ο Μητροπολίτης στη Μονή Αγίας Ειρήνης, το καλοκαίρι του 2014.

                               (φωτογραφία της Μανιώς Μάνεση)

 - Ποιος ήταν ο ρόλος της Εκκλησίας στην Άνδρο, στην πορεία των αιώνων; Πόσο συνέβαλε στην κοινωνική και οικονομική στήριξη του νησιού, ειδικότερα σε περιόδους παρουσίας κατακτητών  φθάνοντας ως την κατοχή του ’40.

"Από την διάδοση του Χριστιανισμού στα νησιά των Κυκλάδων, τον 3ο αιώνα, η Άνδρος υπήρξε πρόσφορο γεώργιο για την σπορά του χριστιανικού λόγου. Η ίδρυση σπηλαίων ερημιτών & αργότερα οργανωμένων μοναστηρίων την ανέδειξε μητέρα πνευματική και τροφό Πατριαρχών, Αρχιεπισκόπων, Μητροπολιτών και πολλών διακριθέντων για το αγωνιστικό τους φρόνημα, την παιδεία και την εκκλησιαστική τέχνη Μοναχών και Μοναζουσών. Είναι σε όλους γνωστή η κοινωνική και πνευματική δράση όλων των Μονών της Άνδρου στο πέρασμα των χρόνων.

Αυτοκράτορες και Βασιλείς επισκέπτονται τις Μονές της και τους προσφέρουν απλόχερα  προνόμια. Ο μεγαλύτερος πνευματικός θησαυρός της Άνδρου με πανελλήνια και πανορθόδοξη ακτινοβολία, είναι οι δεκάδες λειψανοθήκες με ιερά και χαριτόβρυτα λείψανα Αγίων, που φυλάσσονται στις Ιερές της Μονές.

Τόσο στην Επανάσταση του1821 όσο και στον πόλεμο του 1940, οι Μονές στην Άνδρο υπήρξαν προπύργια της εθνικής εξεγέρσεως και φύλακες άγγελοι ορφανών παιδιών, τα οποία διέσωσαν από την πείνα και το θάνατο". 

- Πού αποδίδετε το κλείσιμο πολλών Μονών στο νησί και τη συνεχιζόμενη φθίνουσα πορεία του μοναχισμού ειδικά στην Ανδρο; Εκτιμάτε ότι οι Μονές μπορούν να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ζωή του νησιού;

"Το Βασιλικό Διάταγμα της Αντιβασιλείας του Όθωνος είναι γνωστό ότι έκλεισε 400 Μονές σε όλη την Ελλάδα, που είχαν Αδελφότητα μικρότερη των έξι Μοναχών ή Μοναζουσών.

Αυτή την τύχη είχαν και Μονές στην Άνδρο, όπως της Αγίας Μαρίνης ή της Αγίας Ειρήνης. Η παρακμή τους υπήρξε πλήγμα για το νησί, με αποτέλεσμα η πολυετής αναστολή της λειτουργίας τους να έχει  δημιουργήσει, στα νεότερα χρόνια,  ολιγάριθμες ή μικρές αδελφότητες. Όμως σήμερα καμαρώνουμε  όλοι τα μοναστήρια μας, διότι διαμένουν μεν σ’ αυτά λίγοι αφιερωμένοι, αλλά έχουν θυσιαστικό φρόνημα, ενδιαφέρον και  αγάπη για τις Μονές και με λίγα χέρια να έχουν επιτελέσει πολλά θαύματα.

Έτσι οι Μονές της Άνδρου σήμερα έχουν καταστεί κέντρα πολλών επισκεπτών - προσκυνητών, από την Ελλάδα και το Εξωτερικό, συμβάλλοντας έτσι στην πνευματική προβολή και την οικονομική ανάπτυξη του νησιού. Το έργο αυτό πρέπει όλοι να το στηρίζουμε και να το καλλιεργούμε, όσο μπορούμε. Στο σημείο αυτό, θέλω να σημειώσω την καθοριστική συμβολή των  συντοπιτών μας Πλοιοκτητών Ελευθέριου Πολέμη στην εκ βάθρων ανακαίνιση της Ι. Μονής της Αγίας Ειρήνης, στα Αποίκια, και Αλέξανδρου Γουλανδρή, για την Ι. Μονή Παναχράντου".

       Ο Μητροπολίτης στη Μονή Αγίας Ειρήνης, το καλοκαίρι του 2014.

                                 (φωτογραφία της Μανιώς Μάνεση)

 - Πώς θα γνωρίσει το κοινό τα πολύτιμα αρχεία των ανδριακών Μονών;

"Είναι γεγονός αξιέπαινο η διάσωση πολλών κειμηλίων, μεταξύ των οποίων και Αρχείων των Μονών της Άνδρου, πολλά από τα οποία είναι ανεκτίμητα, όπως τα χειρόγραφα της Μονής Αγίας στο Μπατσί. Η επίσκεψη σ' αυτά από ειδικούς επιστήμονες μπορεί να πραγματοποιείται κατόπιν αδείας της οικείας Μονής. Το ευρύ κοινό δεν νομίζω ότι έχει ως αντικείμενο την αναδίφηση στα Αρχεία αυτά".

- Πώς μπορεί η Μητρόπολη να σταματήσει την ανεξέλεγκτη λεγόμενη συντήρηση ή αναπαλαίωση Μονών, Εκκλησιών και εξωκλησιών με αποτέλεσμα την αλλοίωση τους και τη διαγραφή σημαντικών αρχιτεκτονικών και όχι μόνο στοιχείων;

"Νομίζω ότι οι Μονές της Άνδρου έχουν ανακαινισθεί χωρίς ιδιαίτερες αλλοιώσεις του αρχιτεκτονικού ύφους τους, τουλάχιστον όπως το παραλάβαμε. Άλλωστε, στο διάβα των αιώνων πολλές αλλοιώσεις θα είχαν υποστεί τα κτίρια αυτά, που δεν γνωρίζουμε. Πάντως η Ιερά Μητρόπολη έχει δώσει εντολές να ζητούνται εγκρίσεις από την ίδια ή από την αρμόδια Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων,  με την οποία έχουμε άριστη συνεργασία.

Οι Ανδριώτες αγαπούν και υποστηρίζουν τα Μοναστήρια και ιδιαίτερα οι Πλοιοκτήτες, τους οποίους και οφειλετικά ευχαριστούμε. Το ίδιο ισχύει και για τους Ενοριακούς Ναούς και τα Εξωκλήσια, σε συνεργασία με τους Εφημερίους μας.  Στην Μητρόπολή μας λειτουργούν δύο Καλλιτεχνικές Επιτροπές, που παρακολουθούν τα σχετικά θέματα και δίνουν ανάλογες οδηγίες, χωρίς αυτό να αποκλείει και κάποιες παρεκκλίσεις".

- Ηγείσθε μιας Μητρόπολης με αντικειμενικές δυσκολίες, κατ’ αρχήν γεωγραφικές. Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε και ειδικότερα στην Άνδρο;

"Η Μητρόπολη Σύρου είναι μια ωραία και ευλογημένη Επαρχία, αλλά με πολλές αντικειμενικές δυσκολίες. Οι μετακινήσεις του Επισκόπου είναι επίπονες και δύσκολες. Εν τούτοις, προσπαθούμε, όσο μπορούμε, να επιτελέσουμε το έργο μας.

Η Άνδρος είναι ένα ανεκτίμητο κομμάτι της Επαρχίας αυτής, οι Ενορίες και τα εκατοντάδες εξωκλήσια της αποτελούν εχέγγυο της διηνεκούς παρουσίας του Θεού στη ζωή των Ανδρίων. Την διοικητική μέριμνα της Άνδρου σήμερα την έχουμε αναθέσει στον Αρχιερατικό μας Επίτροπο, Πρωτοπρεσβύτερο Νικόλαο Μανδαράκα και στο Επισκοπείο, που αποτελεί το κέντρο αναφοράς των εκκλησιαστικών πραγμάτων στην Άνδρο

Εδώ πρέπει να επισημάνω το ιεραποστολικό έργο όλων των ιερέων, αλλά ιδιαιτέρως εκείνων που έχουν αναλάβει αγόγγυστα περισσότερες από  2 ή 3 Ενορίες. Ιδιαίτερα, τις ημέρες του Πάσχα  μετακινούμε Κληρικούς από την Αθήνα, για την τέλεση ιερών Ακολουθιών σε όλες τις Ενορίες του νησιού".

- Με δεδομένη τη μέχρι τώρα πορεία σας, θα μου επιτρέψετε να προχωρήσω και σε γενικότερες ερωτήσεις :

Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει στο έργο της Εκκλησίας και τι στον κλήρο ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής;

"Το κύριο έργο της Εκκλησίας είναι έργο αγιασμού και σωτηρίας των ψυχών και κατά συνέπεια δεν επιδέχεται αλλοιώσεις ή μεταβολές. Παρ’ ότι το κοινωνικό της έργο προσαρμόζεται κάθε φορά στις ανάγκες της εποχής, τα λειτουργικά κείμενα δεν μπορούμε να τα αλλοιώνουμε. Το κήρυγμα της Εκκλησίας και η ποιμαντική της πρέπει να ιερουργούνται μέσα στο λαό μας, με προσαρμογές στις ανάγκες της κάθε εποχής και συγκεκριμένα στο πώς πρέπει να προσεγγίζουμε τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους.

Οι ιερείς μας πρέπει να είναι συντηρητικοί και αυστηροί με τον εαυτό τους, χωρίς ζηλωτισμούς και ακρότητες, και προσηνείς προς τους ανθρώπους, επιεικείς για τα σφάλματα και αμαρτήματά τους και να εργάζονται με ζήλο και κοινωνική ευαισθησία"

- Ποια είναι η γνώμη σας για το διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας;

"Είναι ένα μεγάλο θέμα, που σε ό, τι αφορά την Εκκλησία, το λόγο έχει η Ιεραρχία. Πάντως, όπως έχει διαμορφωθεί η συνοδοιπορία  Εκκλησίας και πιστού Ελληνικού λαού, ένα τέτοιο γεγονός δεν θα ωφελήσει κανέναν, και ιδιαίτερα την Πολιτεία".

- Τις τελευταίες ημέρες με αφορμή την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης, έγινε πολύς λόγος για τον πολιτικό όρκο. Ποια είναι η δική σας θέση;

"Δεν έχει σημασία, πλέον, πώς ορκίζεται ο Πρωθυπουργός μιας χώρας, αρκεί να μη λησμονεί ότι ηγείται ενός πιστού και θρησκευόμενου λαού"

- Εχουν υπάρξει επικριτικά σχόλια για την προσέγγιση που επιχειρείτε με τους Καθολικούς. Μπορείτε να μας αναλύσετε το σκεπτικό σας;

"Αδιαφορώ για τα επικριτικά και ζηλωτικά σχόλια και τις αιρετικές αναφορές ορισμένων, κληρικών και λαϊκών. Η διδασκαλία της Εκκλησίας είναι σαφής. Αγαπούμε τους ετερόδοξους αδελφούς μας, σεβόμαστε αυτό στο οποίο γεννήθηκαν και πνευματικά ανατράφηκαν, χωρίς να μετακινούμαστε ούτε ένα εκατοστό από την αγία μας Ορθόδοξη Πίστη και στη  δια των Οικουμενικών Συνόδων παραδοθείσα δογματική διδασκαλία. Η ζωή μας, η διδασκαλία μας και το έργο μας   υποδεικνύουν και υποδηλώνουν στους ετερόδοξους αδελφούς μας  τον πλούτο και την ακτινοβολία της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας".

- Ποιο είναι το όνειρό σας για τη Μητρόπολή σας;

"Το όνειρο κάθε Μητροπολίτη είναι να οικοδομήσει στις ψυχές των πιστών τον λόγο της σωτηρίας και να αναγεννήσει πνευματικά τη ζωή τους, να αναδείξει την Εκκλησιαστική Επαρχία που διαποιμαίνει πνευματικά ακτινοβολούσα και να την παραδώσει με παρακαταθήκες αγιοπνευματικού και κοινωνικού έργου".

- Μέσα στον Μητροπολίτη Δωρόθεο Β’, υπάρχει ο άνθρωπος Σταύρος Πολυκανδριώτης. Ποιο είναι το όνειρο του Σταύρου Πολυκανδριώτη;

"Ο «Σταύρος» «απέθανε» στις 17 Ιουλίου 1977. Όταν έγινα Μοναχός στην Μονή της Μυκόνου, απεταξάμην την αμαρτία του κόσμου και τον παλαιό άνθρωπο και σαν καινούριος και αναγγενημένος μέσα στην Εκκλησία έλαβα το όνομα Δωρόθεος, που σημαίνει «ο δωρηθείς στο Θεό». Αυτός, λοιπόν, ο Δωρόθεος έχει όνειρο και στόχο να μείνει ως το τέλος της ζωής του αφιερωμένος στο Θεό και παρακαλώ τους πολυαγαπημένους μου Ανδριώτισσες και Ανδριώτες να προσεύχονται γι’ αυτό,  και τους ευχαριστώ από βάθους καρδίας για όσα επί τριάντα οκτώ χρόνια με πολλή αγάπη και στοργή μου προσέφεραν".